چای کمپوست

نکاتی درباره چای کمپوست

شیره یا عصاره ای که از کود ورمی کمپوست خارج میشود و دارای عناصر ریز مغذی فراوان و همچنین بعضی خواص برای مبارزه با برخی افات است را چای کمپوست – Compost tea میگویند .
به تعریف علمی تر چای کمپوست عبارتست از مایعی است که از کمپوست تخمیر شده خارج می گردد یا به عبارتی آبی است که بواسطه فعالیت ارگانیسم ها از کمپوست حاصل می شود.

هدف تولید چای کمپوست در واقع تکثیر و افزایش باکتری ها، قارچها، نماتدها، پروتوزوا های مفید موجود در کمپوست یا ورمی کمپوست می باشد.
ناگفته نماند به چای کمپوست ، کمپوست مایع یا تی کمپوست نیز میگویند .
این محصول که یک ساختار محلول آبی دارد به سادگی از کمپوست کرمی استخراج می‌شود و دارای خواصی است که از برخی جهات دارای مزایای بیشتری نسبت به ورمی کمپوست جامد است.
تحقیقات گسترده مبنی بر برتری چای کمپوست موجب شده است از چای کمپوست استقبال بیشتری به نسبت به ورمی کمپوست به عمل آید.

مزایای چای کمپوست ؟

- استفاده به حالت مایع از طریق پاشیدن روی برگها و تعیین غلظت‌های متفاوت هنگام استفاده،
- تجهیزات نسبتاً ابتدایی و دانش فنی نه چندان پیچیده در تهیه آن
- افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها پس از مصرف چای کمپوست است.
- افزایش رشد گیاه
- آفت کشی اورگانیک است
- فراهم آوردن مواد مغذی برای گیاه وخاک
- جایگزین مواد شیمیایی باغ سمی

و نیز تکنیک تخمیر کمپوست مایع اصولا فرآیند هوازی است. این تخمیر سبب استخراج و رشد تعدادی از میکروارگانیسم های فعال می گردد. همچنین مشخص شده است شانس فعالیت و تکثیر باکتریها، قارچها، پروتوزوآ و نماتودها در منابع غذایی محلول و درحضور نوترنیت ها افزایش می یابد. میزان تنوع باکتریها ، قارچها، پروتوزوآ و نماتودها موجود به کیفیت کمپوست بستگی دارد. بررسی ها و مطالعات نشان میدهد که تی کمپوست فاقد پاتوژنهای انسانی است اما تی کود حیوانی (Manure Tea) اغلب دارای عوامل پاتوژن می باشد. اگر کمپوست هنگام مصرف کاملاً رسیده باشد، عصاره کمپوست (Compost Extract) و شیرابه کمپوست آن فاقد عوامل پاتوژن می باشد. عوامل بیماری زای انسانی موجود یا بواسطه حرارت در کمپوست داغ یا در توده های ورمی کمپوست از بین می روند. بنابراین تی کمپوست بر خلاف تی کود حیوانی فاقد عوامل بیماری زای انسانی می باشد.

تهیه چای کمپوست

کلمه چای از آن جهت به این فرآورده اتلاق شده است که فرآوری آن از کرمی کمپوست در برخی قسمت‌ها شبیه به تهیه چای است و بعلاوه رنگ آن نیز شبیه به چای می‌باشد روش‌های مختلفی برای تهیه آن وجـود دارد که برحسب شرایط و حجم تولید با هم اختلاف دارند ولی دارای نکات مشترک فراوانی هستنـد.

۲۰ گرم از کمپوست تهیه شده از کرم‌های خاکی را به نسبت ۱ به ۸ با آب خالص مخلوط یا در کیسه‌هائی آنها را قرار داده و در داخل آب رها می‌کنیم. وقتی محلول یکنواخت شد با چیزی مانند پمپ هوا ساز آکواریوم هوادهی در آب را انجام می‌دهیم. دمای C35ـ۳۰ را برای آن در نظر گرفته و با استفاده از همزن مخلوط را هم می‌زنیم. ۲۰ تا ۳۰ دقیقه همزدن را در دمای یادشده ادامه می‌دهیم.
مجموعه را صاف کرده و عصارة به دست آمده چای کمپوست نام دارد.

اجزا تشکیل دهنده چای کمپوست

- مواد مغذی قابل حل
- مواد هیومیک
- باکتری های پنیسلیوم ، سراتیا ، زودوموناس و باسیلوس
- قارچ ها
- مخمر ها
- نماتدها
- پروتوزو اها
متابولیتهای میکروبی
- آنتاگونیسمهای شیمیایی ماننل فنل ، آمینواسید ها

مکانیسم عملکرد چای کمپوست

چای کمپوست حاوی میکرو اورگانیسمهای هوازی است که عملکردهای زیر را موجب میشوند:

اینمیکرو اورگانیسم ها مواد مترشحه از برگ و ریشه گیاه را مصرف کرده و بدین ترتیب مواد غذایی برای فعالیت باکتری ها و قارچ های بیماری زا از دسترس آنها خارج میکنند.
مواد ترشح شده از ریشه که در اختیار ارگانیسم های سودمند موجود در چای کمپوست قرار میگیرند عبارتند از:

آمینو اسید ها
اسید های آلی
کربوهیدرات ها ( شکر )
اسید نوکلوئیک
عوامل رشد
بافت مرده

- با ایجاد پوششی روی برگ ، مکان های مورد حمله توسط عوامل بیماری زا را اشعال میکنند .
- از میکرو ارگانیسم های بیماری زا تغذیه میکنند.
- فعالیت این میکرو ارگانیسمها منجر به ترشج ترکیباتی میشود که از رشد عوامل بیماری ز جلوگیری میکنند.
- این میکرو ارگانیسم ها با رهاسازی تدریجی مواد غذایی در خاک مصرف کود شیمیایی را کاهش میدهند.

در مجموع چای کمپوست با نفوذ پذیرتر نمودن و افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک منجر به تولید گیاهی قوی و سالم میشود و میزار مصرف آب ، کود شیمیایی و سموم آفت کش را به طور چشمگیری کاهش میدهد.